3. 1 SAYILI KANUNLA KURULAN ANAYASAL DÜZEN:
3. 1 SAYILI KANUNLA KURULAN ANAYASAL DÜZEN:
3.1. Kanunun İçeriği ve Kapsamı
Kanunla ilgili ilk dikkat çeken özellik, kanunun “Genel Hükümler” başlıklı ilk bölümünde,…
1 sayılı Kanunla ilgili bir diğer önemli nokta ise, kanunun geçmişe etkili olarak…
MBK tarafından 12 Haziran 1960 günü kabul edilen ve 14 Hazirandaki 10525 sayılı RG’de…
Burada sorulması gereken soru, 1 sayılı Kanunla yürürlükten kalkmayan anayasa maddelerinin…
1 sayılı Kanunun 24. maddesi, Kanunla 1924 Anayasasının hangi maddelerinin ilga edildiğini…
1 sayılı Kanunun 1924 Anayasası ile ilişkisini belirleyen 24. madde hükmü ikinci…
1924 Anayasasının 102. maddesinde aranılan nitelikli çoğunluk, anayasanın bir maddesinin…
3.2. Yasama Yetkisi
1 sayılı Kanunun kurduğu anayasal düzeni inceleyecek olursak, kanunun ratio legis’inin MBK’nin…
MBK’nin yetkilerinin geçiciliği üyelerinin hukuki statüsünden de anlaşılmaktadır.…
TBMM’nin yetkilerini devralan MBK’nin 1 sayılı Kanunla kendine çizdiği yetki çerçevesi…
1 sayılı Kanunun 7. maddesine göre, geçici kanun teklif etme yetkisi Bakanlar Kuruluna…
MBK’nin TBMM yetkilerini devraldığı ve yasama yetkisini doğrudan kendisinin kullanacağı…
3.3. Yürütme Yetkisi
1 sayılı Kanun yürütme organını Devlet Başkanı ve Bakanlar Kurulu üzerine kurmuştur.…
3.3.1. Devlet Başkanı
MBK Başkanı aynı zamanda Devlet Başkanıdır. Başkanlığın boşalması halinde yeni Devlet…
Devlet Başkanı aynı zamanda ordunun başkumandanıdır (md 17). Anayasal tarihimizde…
Devlet Başkanının yasamaya dair yetkilerinde de 1924 Anayasasının düzenine göre değişiklik…
Devlet Başkanının görev süresi incelenecek olursa, bu konuda bir kayıt olmadığını,…
3.3.2. Bakanlar Kurulu
1 sayılı Kanunla getirilen anayasal düzendeki Bakanlar Kurulunun statüsüne ve yetkilerine…
1924 Anayasasında, Bakanlar Kurulunun hükümetin genel politikasından sorumluluğu,…
Bakanlar Kurulunun 1924 Anayasasal düzeniyle ortak gibi görünen bir yetkisi de tüzük…
1 sayılı Kanunla getirilen yasama ve yürütme organları ve bu organlar arasındaki…
3.4. MBK’nin Faaliyetleri
MBK’nin 1 sayılı Kanunla çizilen anayasal çerçeve içindeki devlet yönetimine eğilecek…
3.4.1. EMİNSU Olayı
MBK’nin yönetime el koymasından hemen sonra, ilk aşamada, kişisel davranışları ya…
Bu üç temel gerekçeyle hareket eden MBK, 3 Ağustos 1960 tarihinde çıkardığı 42 sayılı…
Sonuç olarak 42 sayılı Kanunun çıkarılmasıyla gerçekleştirilen ve daha sonradan EMİNSU…
3.4.2. 147’ler Olayı
1960 Nisanındaki olayların üniversiteleri fazlaca etkilemesi -özellikle İstanbul…
MBK’nin ekonomik olarak kötü durumda olan devlet bütçesini ayağa kaldırmak için bazı…
114 sayılı Kanunla gelişen 147’ler olayı, MBK üyelerinin çoğunluğunun -her ne kadar…
3.4.3. 14’ler Olayı
27 Mayıs müdahalesini takip eden süreçte, MBK, her ne kadar, bir organ olarak tek…
MBK içindeki bu kadro ihtilafının yanı sıra, asıl önemli bir başka sorun da, MBK…
27 Mayıs müdahalesiyle başlayan süreçte, önceleri Cemal Gürsel’in yardımcısı olarak…
Sonuç olarak, Türkeş ve ekibinin askeri birliklerle ilişki kurup bazı gizli tertipler…
Tarihte 14’ler olayı olarak anılacak olan MBK’nin bu tasarrufu, EMİNSU ve 147’likler olaylarından sonra MBK’nin kamuoyu nezdinde zaten zedelenen saygınlığının biraz daha azalmasına sebep olmuştu. MBK’nin bu tasarrufu, kamuoyunun bir kesimi tarafından MBK içindeki anti-demokratik ve dikta yanlısı kanadın temizlenmesi olarak görüldüyse bile, sürgüne gönderilen kadronun tamamının böyle olmadığı bilinmekteydi.…
13 Kasım 1960’da Cemal Gürsel tarafından kamuoyuna duyurulan 14’ler kararını, 1 sayılı…
1 sayılı Kanunun “MBK Üyeleri” başlıklı ikinci bölümündeki MBK üyelerinin güvencesi…
3.4.4. MBK’nin EMİNSU, 147’ler ve 14’ler Tasarruflarıyla İlgili Sonuç
27 Mayıs müdahalesinin hemen ardından, 1924 Anayasasının bazı hükümlerini ilga ederek…