Medeni Hukuk Alanındaki Güncel Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumları Cilt 1 Eşya Hukuku (20 Ekim 2016)

Kişisel hakların şerhinin tasarruf işlemi niteliği taşıdığını gösteren belirtiler vardır: Bu tür hakların şerhi için aranan gerekliliklere bakılırsa bu belirtilerden bir tanesi ortaya çıkar. Şerh edilmesi yasayla mümkün kılınan kişisel hakkı doğuran bir sözleşmenin yapılmış olması, şerhin gerçekleştirilebilmesi için yeterli olmamakta, ayrıca bir şerh anlaşmasının bulunması aranmaktadır. Şerh anlaşması, şerh edilebilir kişisel hakkı doğuran sözleşmeye eklenen bir “yan anlaşma” niteliğini taşımakta olup, şerhin yapılması borcunu doğuran bir etki taşımaktadır. Şerh edilebilir kişisel hakkı doğuran sözleşmenin tarafları, aynı zamanda, şerh anlaşmasının da tarafları olacaklardır. Borç doğurucu nitelikteki şerh anlaşmasında şerhin yapılacağını taahhüt edenin taşınmazın sahibi olması, bir başka deyişle, taşınmaz üzerinde tasarruf yetkisine sahip olması aranmaz. Bir kimse sahip olmadığı bir taşınmaz üzerinde alım, geri alım veya önalım hakkı tanıyan bir sözleşme yapabileceği gibi, bu sözleşmeyle tanınan opsiyon hakkının şerh edilmesini bir şerh anlaşmasıyla taahhüt de edebilir. Borç doğurucu bir şerh anlaşmasıyla şerhin yapılması taahhüdünde bulunmak için tasarruf yetkisi aranmazsa da, şerhin talep edilebilmesi için taşınmazın maliki olmak gerekli sayılmaktadır. Bir başka deyişle, şerh anlaşması gereğince şerhin gerçekleştirilmesi için tapu memuruna talepte bulunması gereken kişinin taşınmaz üzerinde tasarruf yetkisine sahip olması (bu kişinin ya malik ya da malik tarafından talepte bulunmak bakımından yetkili kılınmış temsilci olması) bir geçerlilik gereği olarak ortaya çıkmaktadır. Demek oluyor ki, şerhin yapılması için talepte bulunmak bir tasarruf işlemi olup, şerhin gerçekleşmesi tasarrufî bir etki ortaya çıkarmaktadır. Borçlandırıcı işlemler bakımından bir geçerlilik gereği olmayan tasarruf