EN
TR
Ekli “Sermaye Piyasası Kurulu Teşkilât, Görev ve Çalışma Esasları Yönetmeliği”nin yürürlüğe konulması; Maliye Bakanlığının 6/4/1982 tarihli ve HAZMİİT: BP 52151-1/19/22654 sayılı yazısı üzerine 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Kanunun 29 Uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulunca 26/4/1982 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Sermaye Piyasası Kurulu Teşkilât, Görev ve Çalışma Esasları Yönetmeliği
I. BÖLÜM
YÖNETMELİĞE VE KURUL'A İLİŞKİN GENEL ESASLAR
1. KISIM
Genel Hükümler
Yönetmeliğin Kapsamı
Sermaye Piyasası Kurulu’nun görev, yetki ve sorumlulukları, iç teşkilâtı, yönetim ve çalışma kural ve yöntemleri bu Yönetmelikte düzenlenmiştir.
Kurul’un Teşkilât şeması bu Yönetmeliğe eklidir.
Yönetmeliğin Amacı
Bu Yönetmelik;
a) Kurul için sevk ve idare aracıdır. Çeşitli sevk ve idare kademelerinde bulunanlar arasında işbirliği olanaklarının artmasını ve Kurul’un kanun, kararname, tebliğ ve yönetmeliklerle kendisine verilen görevleri daha kısa zamanda ve kolaylıkla yerine getirmesini,
b) Kurul’a verilmiş olan görevlerin çeşitli yönetim kademeleri arasında bölünüşünün ve bu görevlerin yerine getirilmesinde ilgililerin yetki ve sorumluluklarının belirgin hale gelmesini,
c) Birimler arasında koordinasyonun en verimli bir şekilde işlemesini ve bu Yönetmelikle belirlenen görevlerin yerine getirilmesini, verilmiş olan yetkilerin kullanılmasını ve yetkilerin kullanılmasında karşılaşılabilecek tereddütlerin giderilmesini,
d) Tüm sevk ve idare mensuplarının kendi birimlerini ve Kurul’un organizasyonunu, çeşitli çalışma birimlerinin görev ve yetki alanlarını, kendi birimleri ile diğer birimler arasındaki iş ilişkilerini, iş ilişkisi kuracakları birim ve kuruluşları bilmelerini,
sağlamayı amaçlar.
Saklı Hükümler
Bu Yönetmelikte yer almayan ya da açıklık bulunmayan konularda genel hükümleri de gözönünde bulundurarak karar vermeye, uygulamayı düzenlemeye ve yönlendirmeye Kurul'un karar organı yetkilidir.
Dayanak
Bu Yönetmelik, 28/7/1981 gün ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 29 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Yönetmeliğin Bütünlüğü
Sermaye Piyasası Kanunu’nun 29 uncu maddesinde öngörülen konuları düzenlemek amacıyla çıkarılan, Sermaye Piyasası Kurulu “Personel Yönetmeliği” ile “Fon, Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği” bu Yönetmeliğin ayrılmaz birer parçası olup, anılan maddede öngörülen konuları düzenleyen Yönetmelikler bir bütün oluştururlar.
Kavramlar
Bu Yönetmelikte geçen kavram ve kısaltmaların anlamları aşağıda gösterilmiştir:
a) S.P.: Sermaye Piyasası
b) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulu
c) Başkan: Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı
d) Üye: Sermaye Piyasası Kurulu üyesi
2. KISIM
Sermaye Piyasası Kurulu
Kuruluş Amacı
Sermaye Piyasası Kurulu; sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, menkul kıymetler ve sermaye piyasasıyla ilgili kuruluşlar hakkında kamunun aydınlatılmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını, ortaklıklarda mülkiyetin yaygınlaştırılmasını, menkul kıymetler borsalarının çalışmasına, gelişmesine ve yaygınlaşmasına elverişli bir ortamın hazırlanmasını sağlayıcı düzenleme, denetleme, inceleme, araştırma ve açıklamalar yaparak, başta sanayi kuruluşlarının hisse senetleri olmak üzere tasarrufların menkul kıymetlere yatırılmasını özendirmek, sermaye piyasasındaki sağlıksız gelişme eğilimlerini önlemek, tasarruf sahipleri ve sermaye piyasasıyla ilgili kuruluşları yurt ekonomisinin yararına yönlendirmek suretiyle, halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını gerçekleştirmek, amaçlarıyla kurulmuştur.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun Hukuki Yapısı
Sermaye Piyasası Kurulu, 2499 sayılı Kanun ve diğer kanunlarda öngörülen görevleri yerine getirmek üzere kanunla kurulmuş, yetkilerini kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak kullanan bir kamu tüzel kişisidir.
Kurul'un merkezi Ankara'dadır, Kurul gerekli gördüğü yerlerde büro açabilir.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun Görev ve Yetkileri
Sermaye Piyasası Kurulu’nun başlıca görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir:
1 - Sermaye Piyasası alanında aşağıdaki mesleki faaliyetleri yürütmek;
a) Denetleme: Menkul kıymetleri halka arzedilen ve sermaye piyasasında faaliyet gösteren kuruluşlar nezdinde ya da bu kuruluşlardan gelen periyodik bildirimler üzerinden merkezde, bu kuruluşların faaliyetlerini mevzuat ve mali bünye açısından denetlemek,
b) İzleme: Sermaye piyasasında izinli ya da izinsiz faaliyet gösteren kuruluşları, bu piyasada işlem gören menkul değerleri ve sermaye piyasasını ilgilendiren her türlü yayın, duyuru ve reklâmları izlemek, bu amaçla arşiv oluşturmak,
c) Kayıt tutma: Sermaye Piyasası Kanununa tabi kuruluşların ve halka arzedilen her türlü menkul değerlerin kaydını tutmak,
d) Araştırma yapma: Yurt ve Dünya ekonomisinin gidişi ve eğilimlerinin sermaye piyasası üzerine etkileri, sermaye piyasası uygulamasında ortaya çıkan sorunlar ve Maliye Bakanlığı’nca istenecek diğer konularda araştırma yaparak, alınması gereken ekonomik ve mali önlemler ile mevzuatta yapılması gereken değişiklikler konusunda Maliye Bakanlığı'na öneride bulunmak,
2 - Sermaye Piyasası alanında uygulamaya dönük hukuki sonuç doğuran özel nitelikte idari kararlar almak;
a) İnceleme: Kurula yapılan başvuruları incelemek, izin vermek, başvuruyu reddetmek, özel kural ve koşullar koymak, ek bilgi ve belgeler istemek, süre vermek, süre uzatmak,
b) Değerlendirme: Alınan, derlenen ve kendisine tevdi edilen bilgi ve belgelerden, denetim ve izlemelerden elde edilen sonuçları inceleyip değerlendirmek, yapılacak işlemleri, alınacak önlemleri kararlaştırmak, izinsiz halka arz ve satışı durdurmak, yanıltıcı ilân ve reklâmları yasaklamak, daha önce verilmiş izin ve belgeleri iptal etmek, finansman durumu zayıflayan ortaklıkları uyarmak, bu konularda yetkili mercilere yapılacak önerileri saptamak,
ve özel idari nitelikli bu tür kararlarını ilgililere, yetkili kamu kuruluşlarına, gerekirse yargı organlarına ve kamuya duyurmak,
3 - Sermaye Piyasası alanında genel hukuki nitelikli idari karar ve düzenlemeler çıkarmak;
a) Menkul kıymetlerin halka arz ve satışını düzenlemek, denetlemek ve yönlendirmek amacıyla;
Menkul kıymetleri halka arzolunan anonim ortaklıkların ve aracı kuruluşların uyacakları esasları, bunların Kurul’a başvurularının ve bildirimlerinin kural, yöntem, biçim ve koşullarını belirlemek,
b) Kamunun aydınlatılmasını sağlamak amacıyla;
Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi kuruluşlar tarafından halka açıklanacak bilânço, kâr ve zarar tablosu, yıllık rapor, denetim raporu ve diğer bilgiler için standart tablolar saptamak, kamuya yapılacak her türlü davet ve duyuruların biçim, kapsam ve içeriğini belirlemek,
ve genel nitelikli bu tür kararlarını yönetmelik ve tebliğlerle ilgililere ve kamuya duyurmak,
ile görevli ve yetkilidir.
Maliye Bakanlığı ile İlişkiler
Yetkilerini kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak kullanan Kurul'un ilgili olduğu bakanlık, Maliye Bakanlığı’dır. Maliye Bakanlığı, Kurul'dan her türlü bilgiyi ve belge örneklerini istemeye, Kurul'un yıllık gelir ve giderleri ile her türlü işlemlerini denetlemeye ve gerekli gördüğü önlemleri almaya yetkilidir.
Kurul;
1 - Mesleki faaliyetleriyle ilgili olarak:
a) Maliye Bakanlığı'nca istenecek inceleme ve araştırmaları yapmak,
b) Sermaye piyasası ile ilgili mevzuatta yapılması gerekli değişiklikler konusunda Maliye Bakanlığı'na öneride bulunmak,
c) Kamu yararının gerektirdiği hallerde menkul değerlerin halka arzının geçici olarak durdurulmasını Maliye Bakanlığı’na önermek,
d) Sermaye Piyasası Kanunu’nun 47. maddesinde yazılı suçlardan dolayı ilgililer hakkında kovuşturma yapılması, borsa bankerliği belgesi iptâl edilen aracı kuruluşun tedricen tasfiyesine karar verilmesi, Sermaye Piyasası Kanunu’na uyum sağlayamayan menkul kıymetler yatırım ortaklıkları hakkında fesih davası açılması konularında Maliye Bakanlığı’na, öneride bulunmak,
2 - İdari faaliyetleri ile ilgili olarak:
a) Kurul personelinin kadroları ve ücretleri ile Kurul'un gider bütçesi ve Maliye Bakanlığı bütçesinden verilmesi gereken yardım tutarı hakkında Maliye Bakanlığı'na öneride bulunmak,
b) Kurul bütçesini, Kurul’un yıllık gelir ve giderlerine ilişkin kesin hesabını, Kurul faaliyet raporunu Maliye Bakanlığı’na sunmak,
ile görevli ve yükümlüdür.
Diğer Kuruluşlarla İşbirliği
Kurul, görevlerinin yerine getirilmesinde bakanlıklardan, ilgili resmi ve özel kuruluşlar ile kişilerden, özellikle Menkul Kıymetler ve Kambiyo Borsalarından, T.C. Merkez Bankasından ve Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumundan görüş ve bilgi isteyebilir.
Kurul, kanunen başka merciler tarafından takibi ve sonuçlandırılması gereken hususları ilgili mercilere intikâl ettirir.
Kurul, tahviller için verilen halka arz izinleri ve bunların satış sonuçları hakkında üçer aylık dönemler itibariyle T.C. Merkez Bankasına bilgi vermekle yükümlüdür.
Kurul’un Teşkilat ve Organları
Sermaye Piyasası Kurulu, Kurul Başkan ve Üyeleri ile Kurul Başkanına bağlı Genel Sekreterlik teşkilâtından oluşur.
Başkan ve Üyeler, Sermaye Piyasası Kurulu'nun karar organını oluştururlar.
Kurul Başkanı, karar organının ve yürütme teşkilâtının başıdır.
Kurul'un ana ve yardımcı hizmet birimleri Genel Sekreterlik bünyesinde teşkilâtlanmıştır.
II. BÖLÜM
KARAR ORGANININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE ÇALIŞMA ESASLARI
1. KISIM
Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Karar Organının Görev ve Yetkileri
Kurul Başkan ve üyelerinden oluşan karar organı, kanunlarla Kurul'un görev ve yetkisine verilmiş konuların tümünde en üst düzeyde görüşme ve karar alma yetkisine sahiptir.
Karar organının başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
1) Mesleki nitelikli;
a) Sermaye Piyasasının düzenlenmesi ve denetlenmesi amacıyla hazırlanacak, uygulamaya ilişkin genel hukuki yapıyı oluşturacak yönetmelik ve tebliğleri,
b) Başvuru dosyalarını, inceleme, izleme, denetleme ve araştırma raporlarını,
c) Kurul mensuplarınca hazırlanan görüş-öneri nitelikli etüd, inceleme, araştırma ve diğer çalışmaları, Kurul'ca derlenen istatistik verileri, en üst düzeyde değerlendirerek, gerekli görülenlerin yayımlanmasını,
görüşüp karara bağlamak,
2) İdari nitelikli;
a) Kendi çalışma kural ve yöntemlerini saptamak,
b) Sicil Raporu yönetmeliği ve hizmet birimlerinin iç yönetmeliklerini yürürlüğe koymak,
c) Kurul'da saklanacak bilgi ve belgeleri, tutulacak defter ve kayıtları, muhasebe kural ve yöntemlerini, harcama ve tahsilat belge ve usullerini; Kurul hizmetlerinde ve işlemlerinde kullanılacak antetli kağıt, form, karton ve benzeri basılı kağıtların adlarını, boyutlarını, içeriklerini ve diğer özelliklerini, kullanma şekil ve yöntemlerini belirlemek,
d) Ana hizmet birimlerinin yıllık ya da belli süreli çalışma programlarını görüşüp kesinleştirmek,
e) Kurul'un bütçesini, gelir ve giderlere ilişkin kesin hesabını ve yıllık çalışma raporunu görüşüp karara bağlamak,
f) Personele ilişkin kadro, atama, yükseltme, disiplin, ek ücret, tazminat, ikramiye ve diğer sosyal yardımlar gibi konularda, Personel Yönetmeliği'nin kendi yetkisine bıraktığı hususları görüşüp karara bağlamak,
g) Fon Yönetmeliği'nde kendi yetkisine bırakılan satınalma, satma ve kiralama konularındaki dosyaları, sözleşme önerilerini görüşüp karara bağlamak,
h) Kurul'un üçüncü kişilerle olan alacak, hak ve borçları hakkında her türlü işleme, gerektiğinde sulha, ibraya ve tahkime karar vermek,
ı) Kurul merkezi dışında büro açılmasına, açılmış büroların kapatılmasına karar vermek,
j) Kurul Başkanı adına temsil ve imzaya yetkili üst yönetim personelinin bu yetkilerinin kapsamını belirlemek, imza örneklerini tescil ile ilân etmek,
k) Kurul'un hizmet birimlerinin çalışmaları hakkında Kurul Başkanından bilgi istemek, çalışma sonuçlarını değerlendirmek, özel denetim yapılmasını istemek,
ile görevli ve yetkilidir.
Üyelerin Görev ve Yetkileri
Kurul Üyelerinin başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
1 - Kurul Üyeleri aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdürler;
a) Kurul'un toplantı, görüşme ve kararlarına katılmak,
b) Kurul’ca verilen görevleri yerine getirmek,
c) Kurul çalışmalarının uyumlu, verimli ve düzenli yürümesini sağlamak konusunda Kurul Başkanı’na yardımcı olmak.
2 - Kurul Üyeleri;
a) Kurul işleri hakkındaki görüş, düşünce ve önerilerini Kurul Başkanlığı’na bildirirler.
b) Kurul kararı alınmasına gerek görülen konuların görüşülmesi ve karara bağlanması veya Kurul’ca verilen kararların uygulanması ile ilgili olarak Başkanlığa önerge verebilirler.
c) Kurul’un hizmet birimlerinin çalışmalarını aksatmamak ve Başkanlığa bilgi vermek koşuluyla, Kurul’daki her türlü defter, kayıt ve belgeler üzerinde incelemede bulunabilirler.
Üyelerin Hizmet Birimleri ile İlişkileri
Üyeler, ana ve yardımcı hizmet birimlerinin çalışmalarına müdahale edemiyecekleri gibi Kurul’da çalışanlara emir ve talimat da veremezler.
Kurul Üyelerinin ana ve yardımcı hizmet birimleri ile ilişkileri Başkanlık ve Kurul özel bürosu aracılığıyla sağlanır.
Yasaklar
Kurul Başkan ve Üyeleri:
a) Özel bir kanuna dayanmadıkça resmi veya özel hiçbir görev alamaz, ticaretle uğraşamaz, ortaklıklarda pay sahibi olamazlar. Hayır dernekleri ile amacı sosyal yardım ve eğitim işlerine yönelmiş vakıflardaki görevler ve kâr amacı gütmeyen kooperatif ortaklığı bu hükmün dışındadır.
b) Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 245 inci maddesinin 3 üncü bendinde yazılı derecelerde karabeti bulunan kimselerle ilgili konularda görüşmelere ve oylamalara katılamazlar.
Kurul Başkan ve Üyelerinin Sorumluluğu
Kurul Başkan ve üyeleri, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili diğer kanunların Kurul’u yetkili kıldığı görev ve hizmetlerin zamanında ve tam olarak yerine getirilmemesinden Bakanlar Kurulu’na karşı sorumludurlar.
Kurul Başkan ve üyeleri, kendi işleri için göstermeleri gerekli ve mutad olan dikkat, basiret ve çalışmayı Kurul işlerinde de göstermek zorundadırlar.
2. KISIM
Karar Organının Çalışma Esasları
Gündem ve Toplantılar
Kurul Başkanı tarafından belirlenen gündem ve toplantı günü ile saati Kurul özel bürosu tarafından en az 24 saat önce üyelere dağıtılır.
Başkanın teklifi ve üyelerin kararı ile olağan toplantıların gündeminde değişiklik yapılabilir.
Gündem dışı olarak üyeler tarafından yapılacak önerilerin aynı toplantıda görüşülmesi toplantıya katılanların oy birliği ile olur.
Üyeler tarafından verilecek önergelerin gelecek ilk olağan toplantının gündemine alınması zorunludur.
Toplantılar, esas olarak Kurul merkezinde yapılır. Kararlaştırılması halinde toplantıların, Kurul'un büro teşkilâtının bulunduğu yerlerde yapılması da mümkündür.
Başkanın bulunmadığı hallerde toplantıları Başkan Vekili yönetir.
Toplantıya Katılamama Halleri
Kurul Başkan ve üyelerinin bütün toplantılarda bulunmaları asıldır.
Kurul Başkanı, yönetim ve temsil görevinin zorunlu kıldığı hallerde ve toplantı yeter sayısı bakımından sakınca yaratmamak koşuluyla toplantının yönetimini Başkan Vekiline bırakabilir.
Kurul üyelerinden özürlü olanların, özürlerini yazılı olarak Başkanlığa bildirmeleri, hasta olanların hastalıklarını Kurul'da görevli veya resmi bir tabibin raporu ile belgelendirmeleri gereklidir.
Kurul Başkan ve üyelerinin yurtiçi ve yurtdışı görev gezileri ile izinleri ve kullanma, tarihleri, toplantı yeter sayısı bakımından sakınca yaratmamak koşuluyla Kurul kararı ile düzenlenir.
Yurtdışı görev gezileri Maliye Bakanının Onayı alındıktan sonra uygulanır.
Toplantı ve Karar Yeter Sayısı
Kurul, Başkan dahil en az beş üyenin hazır bulunması ile toplanır ve salt çoğunlukla karar verir.
Toplantılara katılamayan Başkan ve üyeler, yazılı olarak oy kullanamıyacakları gibi, oyunu kullanmak üzere üyelerden birine ya da Başkana vekâlet de veremezler.
Toplantıya altı üyenin katılması veya toplantıda çeşitli görüşlerin belirlemesi gibi nedenlerle olumlu ya da olumsuz bir çoğunluk kararına bağlanamayan konular, bir sonraki toplantıya bırakılır.
Sonraki toplantıya bütün üyelerin katılması için Başkanlıkça gerekli önlem alınır.
İkinci toplantıda oylar olumlu ya da olumsuz olarak kullanılır. Çekimser oy red hükmündedir. Bu toplantıda da oylarda eşitlik olması halinde Başkanın bulunduğu tarafın oyu üstün sayılır.
Alınan karara aykırı görüşü olanlar, dayandıkları nedenleri toplantıda açıklamak zorundadırlar.
Tutanak ve Kararlar
Toplantılarda alınan kararlar, toplantı sırasında tutanağa geçirilerek, tutanağın her sayfası katılan Başkan ve üyelerce imzalanır.
Kurul, önemine göre, hangi konularla ilgili olan konuşmaların tutanağa geçirileceğini önceden bir ilke kararına bağlayabileceği gibi, bunu toplantı sırasında da kararlaştırabilir. Ancak, Başkan ve üyelerden birinin tutanağa geçirilmesini istediği görüşmeler de karar defterine yazılır.
Karara aykırı görüşte olanlar, farklı görüşlerinin nedenlerini yazmak zorundadırlar.
Öneri veya önergenin aynen benimsenmesi halinde “öneri veya önergenin aynen kabul edildiğini” belirten açıklama, önerge veya öneri yazısı ile birlikte karar kapsamına girer.
Kararların en geç bir ay içinde karar defterine yazılıp toplantıya katılmış olan Başkan ve üyeler tarafından imzalanması zorunludur.
Karar Defteri
Kurul’un görüşme tutanakları ve kararları, aralarında açık bırakılmamak ve satır aralıklarında çıkıntı olmamak kaydiyle, noterden onaylanmış birbirini izleyen sayfa numaralı bir deftere, metnin sağlığından hiçbir şekilde şüpheyi gerektirmeyecek bir biçimde tarih ve numara sırasıyla yazılır.
Karar defteri ciltli veya yıl sonlarında ciltlettirilmek kaydiyle, yaprakları onaylı ve birbirini izleyen sıra numaralı kalamoza şeklinde de olabilir.
Karar defterine her toplantıya ait tutanak ve kararların yazılmasında aşağıdaki sıra gözetilir:
a) Toplantıya katılanlarla katılmayanların adları ve katılamama nedenleri,
b) Gündem sırasına göre konu ile ilgili öneri yazısı veya önerge,
c) Görüşme tutanağı,
d) Karar metni,
e) Ayrı görüş açıklaması.
Karar defterinin her sayfası Başkan ve üyelerce paraf edilir. Son sayfa Başkan ve üyelerin adları yazılarak ilgililer tarafından imzalanır.
Tutanağın Saklanması ve Karar Örnekleri
Tutanağın imzalı aslı, Kurul özel bürosunda saklanır ve kararların onaylı örnekleri derhal gerekli yerlere gönderilir.
Maliye Bakanlığı’na gönderilecek kararlarda, farklı görüş açıklamalarının da belirtilmesi gereklidir. Uygulama kademelerine gönderilecek onaylı karar örneklerinde farklı görüş açıklamaları bulunmaz.
Karar örneklerinin aslına uygunluğu, Kurul Başkanı veya Başkan Vekili tarafından onaylanır.
Görüşmelerin Gizliliği ve Toplantılara Katılabilecek Olanlar
Kurul'un toplantıları gizlidir. Kurul Başkanı ve üyeler tarafından görüşlerini bildirmeleri istenen Genel Sekreter, Başhukuk Danışmanı, daire başkanları ve meslek personeli ile görüşme tutanaklarını düzenlemekle görevli özel büro personeli dışında hiç kimse toplantılara katılamaz.
Sermaye Piyasası Kanunu’nun 45 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Maliye Bakanı tarafından geçici olarak görevlendirilmiş Maliye Müfettişleri, Hesap Uzmanları ve Bankalar Yeminli Murakıpları, incelendikleri konularla sınırlı olmak üzere Maliye Bakanı’nın izni alınarak Kurul’da dinlenebilirler.
Kurul’ca belirli bir konuda görüşlerini bildirmeleri ya da belli, dosyaların raportörlüğünü yapmaları istenen uzman kişiler de ilgili oldukları konuların görüşüldüğü Kurul toplantılarına davet edilebilirler.
Ancak Kurul kararları toplantıya dışardan katılanların yanında alınmaz.
III. BÖLÜM
İDARİ TEŞKİLAT VE GENEL YÖNETİM İLKELERİ
1. KISIM
Teşkilâtlanma ve Üst Yönetimin Görev ve Yetkileri
Kurul’un İdari Teşkilâtı
Kurul’un, faaliyetlerinin yönetimine ilişkin ana teşkilâtı aşağıda gösterilmiştir:
a) Başkanlık,
b) Genel Sekreterlik,
c) Hizmet Birimleri.
Kurul Başkanının Görev ve Yetkileri
Kurul Başkanı, Sermaye Piyasası Kurulu’nun en üst amiri olup, Kurul’un genel yönetim ve temsilinden sorumludur.
Bu sorumluluk, Kurul’un çalışmalarının genel çerçevede düzenlenmesi, denetlenmesi, değerlendirilmesi ve gerektiğinde kamuya yansıtılması görev ve yetkilerini kapsar.
Başkan özellikle;
a) Kurul'un karar organı ve hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve düzenli bir biçimde çalışılmasının en üst düzeyde organizasyonu ve koordinasyonunu sağlamak,
b) Kurul toplantılarının gündemini, gün ve saatlerini belirlemek ve toplantıları yönetmek,
c) Kurul kararlarının gereğinin yerine getirilmesini sağlamak, bu kararların uygulanmasını izlemek ve uygulama sonuçları hakkında üyelere bilgi vermek,
d) Genel Sekreterlikten intikâl eden önerilere son şeklini vererek ya da mütalâasını ekleyerek karar organına sunmak,
e) Kurul bütçesinin uygulanmasını, gelirlerinin toplanmasını, giderlerin yapılmasını sağlamak,
f) Kurul çalışanlarının özlük haklarına, hakedişlerine ve personel hukukuna ilişkin olarak Yönetmeliklerle kendi yetkisine bırakılan işlemleri yürütmek,
g) Sermaye piyasası ile ilgili olarak alınacak kararlar ve ilgili mevzuat hakkında görüş bildirmek,
h) Kurul'un Maliye Bakanlığı ve diğer kuruluşlarla ilişkilerini düzenlemek ve yürütmek,
ı) Kurul'u resmi ve özel kuruluşlar nezdinde temsil etmek,
j) Kurul adına basın ve yayın organlarına beyan ve açıklamalarda bulunmak,
ile yetkili ve görevlidir.
Başkan Vekili
Kurul Başkanının görevinde bulunmadığı izin, hastalık, yolculuk ve diğer hallerde kanun, kararname ve yönetmelikler çerçevesinde Kurul Başkanına verilmiş olan görev ve yetkilerin kesintisiz olarak yürütülmesini sağlar.
Kurul Genel Sekreteri
Kurul’un hizmet birimlerinin Kurul Başkanı adına genel yönetimi ve temsilinden sorumludur.
Genel Sekreter, Kurul teşkilâtını kanun, kararname, tebliğ ve Kurul kararları çerçevesinde yönetmek, Kurul teşkilâtının kademeleri arasında uyum ve işbirliğini, çalışmanın organizasyon ve koordinasyonunu sağlamak ve Kurul Başkanı tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde verilecek diğer görevleri yapmakla yükümlüdür.
Genel Sekreter, meslek personeli sıfat ve yetkilerini de taşır.
Görev ve Yetki Ayrıntıları
Genel Sekreter özellikle;
a) Kurul’un bütçe önerisini, hizmet birimlerinin yıllık çalışma programı önerilerini, bütçe uygulama sonuçlarını, getir ve giderlere ilişkin kesin hesabını, Kurul’un faaliyet raporu önerisini hazırlayıp Kurul Başkanına sunmak,
b) Denetim ve izlemelerden elde edilen sonuçları, başvurulara ilişkin olarak dairelerden gelen dosyaları, hazırlanan görüş ve önerilere, gereken hallerde kendi mütalâasını da ekleyerek Kurul Başkanına sunmak,
c) Kurul gelirlerinin toplanmasını ve giderlerinin yapılmasını sağlamak, Kurul çalışanlarının özlük haklarına, hakedişlerine ve personel hukukuna ilişkin olarak kendi yetkisine bırakılan işlemleri yürütmek,
d) Başkanın verdiği yetkiler çerçevesinde Kurul’u ilgili resmi ve özel kuruluşlar nezdinde temsil etmek, bu kuruluşlarla ilişkileri yürütmek, ile görevli ve yetkilidir.
Genel Sekreter Yardımcısı
Kurul’un iş hacminin gerektirmesi halinde, Genel Sekreterin talimatı çerçevesinde çalışmak ve görevlerinde ona yardımcı olmak amacıyla, en çok iki Genel Sekreter Yardımcısı atanabilir.
Kurul’un Hizmet Birimleri
Kurul’un hizmet birimleri, daire başkanlıkları ile bunlara bağlı olarak çalışan; meslek personeli için grup başkanlıkları, yönetim personeli için müdürlükler ye müdürlükler bünyesindeki servislerden oluşur.
Kurul’un ana hizmet birimleri aşağıda gösterilmiştir:
a) Denetleme Dairesi,
b) İnceleme, Değerlendirme ve İzleme Dairesi,
c) Araştırma Geliştirme Dairesi,
d) İdari ve Mali İşler Dairesi,
Başhukuk Danışmanlığı, yönetim bakımından daire başkanlığı statüsü taşır.
Daire Başkanı
Genel Sekretere bağlı olarak kendi biriminin Kurul Başkanı adına genel yönetimi ve temsilinden sorumludur.
Daire başkanı, kendi biriminin yıllık çalışma programlarını hazırlar ve onaylandıktan sonra bu programın uygulanmasını izler ve denetler. Dairenin bütçe önerisini, yıllık çalışma raporunu Genel Sekreterliğe sunar.
Daire başkanı, görevli olduğu daireye, kanun, kararname, tebliğ ve Kurul kararları ile verilmiş görevlerin eksiksiz ve zamanında yerine getirilmesini, birimin alt kademeleri arasında uyura ve işbirliğini, çalışmanın organizasyon ve koordinasyonunu, Genel Sekreterin talimatları çerçevesinde sağlamakla görevlidir.
Daire başkanı, meslek personeli sıfat ve yetkilerini de taşır.
Daire Başkan Yardımcısı
Bir dairedeki iş hacminin gerektirmesi halinde, daire başkanının talimatı çerçevesinde çalışmak ve görevlerinde ona yardımcı olmak amacıyla, gereği kadar daire başkan yardımcısı atanabilir.
Yönetimde Görev ve Yetki Kademeleri
Kurul'un hizmet birimlerinin yönetiminde esas alınacak genel görev ve yetki kademeleri aşağıda gösterilmiştir:
a) Kurul Başkanı,
b) Genel Sekreter,
c) Genel Sekreter Yardımcısı,
d) Daire Başkanı,
e) Daire Başkan Yardımcısı,
f) Grup (Meslek Personeli için)
g) Ekip Kıdemlisi ( » » » )
b) Müdür (Yönetim Personeli için)
ı) Müdür Yardımcısı ( » » » )
j) Servis Şefi ( » » » )
k) Şef Yardımcısı ( » » » )
2. KISIM
Kurul'da Sevk ve İdarenin Genel Kuralları
Yönetimde Uygulanacak Temel İlkeler
Her birim amiri, planlama, uygulama ilkelerinin belirlenmesi, işin organizasyonu, Kurul'da eğitim ve geliştirme konularında görev ve sorumluluk taşır.
Amirler, bu yükümlülüklerini yerine getirmek için;
a) Yönetimleri altındaki faaliyetlerin nitelik ve amaçlarını belirler, planlar ve düzenler.
b) Mevcut uygulamanın doğruluk ve yeterliliğini diğer görevlilerle işbirliği anlayışı içinde sürekli olarak izler.
c) Çeşitli önerileri değerlendirip ilgili makama sunar.
d) Yönettikleri faaliyetleri organize eder ve amiri bulundukları birim görevlilerine işleri dağıtarak yetki ve sorumlulukların sınırlarını belirler.
e) Hizmete uygun personelin seçiminde, idareye yardımcı olur ve personelin birim içindeki tüm seksiyonların faaliyetleri ve işlemleri hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlar.
f) Kendi biriminin görev çalışma yönetmeliği önerisini düzenler.
g) Verimliliği sağlamak amacıyla, yerleşme ortamının uygunluğunu ve gerekli araç ve gereçlerin sağlanması girişimlerinde bulunur.
h) İşlerin süresinde, doğru ve tam olarak yürütülmesini sağlamak üzere tüm faaliyetleri kontrolü altında tutar.
i) Diğer birimlerle ilgili işlem ve kararlarda koordinasyonu sağlar ve kırtasiyeciliği azaltıcı önlemler alır.
j) Faaliyetleri hakkında periyodik istatistik ve diğer bilgilerin ilgili makama ulaşmasını sağlar.
k) İş yeteneklerini dikkate alarak, uyumlu iş dağıtımı yaparken, personele daha iyi yetişme olanağı yaratmaya çaba gösterir.
l) Kanun, kararname ve tebliğlerle Kurul'a verilmiş bulunan görevlerden, kendi birimlerini ilgilendirenlerin zamanında ve en iyi bir şekilde yerine getirilmesi için gerekli çabayı gösterir ve önlemleri alır.
Görev ve Yetki İlişkisi
Bir görevin yerine getirilmesi bu göreve ilişkin yetkilerin de ilgiliye tanınmasını gerektirir. Her personel, ilgili mevzuat ve yetkili amirlerince kendine verilen görevlerin yapılmasında gerekli dikkat ve özeni göstermek zorundadır.
Görev ve Yetkilerin Kullanılışı
Görev ve yetkiler etkin bir biçimde sürat, güven içerisinde Ülke ekonomisi ve toplum yararları gözetilerek yerine getirilir ve kullanılır. Görevler, Kurul topluluğunda iş ahengini yaratacak ve personelin sorumluluk payını belirtecek bir iş bölümüne göre ve verimlilik ilkesine bağlı olarak verilir ve yerine getirilir.
Yetki Devri
Her amir yetkilerinden uygun gördüklerini astlarına devredebilir. Devredilen yetkilerin kapsam ve sınırları, işin gereğine göre, yetkiyi devreden âmir tarafından belirlenir.
Amirler tarafından devredilmiş olan yetkiler, amirin değişmesi halinde, yeni âmirce aksine bir talimat verilmediği sürece aynen devam eder.
Bir göreve vekaleten atananlar, o görev için verilmiş olan yetkiyi tam olarak kullanırlar ve buna göre de o görevden sorumlu tutulurlar.
Ancak, yürürlükteki mevzuat uyarınca, doğrudan doğruya Başkanlıkça emir ve yetki verilmesini, genel uygulamaya ilişkin karar alınmasını gerektiren hallerde, yetki sahipleri yetkilerini kendiliklerinden alt kademelere devredemezler.
Başkan, devredeceği yetkileri ve bunların kullanılışını kanun ve yönetmelikler uyarınca kendi takdirine göre düzenler.
Sorumluluk
Tüm personelin sorumluluğu görevlerinden doğan yetkileri ile orantılıdır. Görevlerin yerine getirilmesinde iş gereklerine, çalışma esaslarına; gizlilik ilkelerine, mevzuata ve verimlilik ölçülerine aykırı hareket ve kararları ile kasıt, hata ve ihmâllerinden meydana gelen olumsuz sonuçlardan görevli âmir ve memurlar sorumludurlar.
Personel, Kurul'a verdikleri zararları Sermaye Piyasası Kanunu ve diğer mevzuat uyarınca tazminle yükümlüdür.
Amir ve Emir
Emri altında çeşitli kademede personel çalıştıranlara “Amir” denir.
Amirler, kendilerine doğrudan doğruya bağlı bulunan personele mevzuat hükümleri içinde emir vermek yetkisine sahiptirler.
Amir, konusu suç teşkil eden emir veremez. Suç teşkil eden emri yerine getiren personel, emre uyduğu gerekçesiyle sorumluluktan kurtulamaz.
Yetkili âmire başvurmaya olanak bulunmayan acele hallerde personel, kendi sorumluluğu altında gereken önlemi alır ve durumu derhal yetkili âmire bildirir.
İşlerin Sürekliliği
Kurul'daki görevler yerine getirilirken, görülen hizmetin, bir bütünün parçası, tamamlayıcısı, başlangıcı veya devamı olduğu gözden uzak tutulamaz.
Bu nedenle görülen her hizmet, görev ve iş, zaman, nitelik ve nicelik bakımlarından öteki hizmet, görev ve işlere aykırı düşecek ya da onları aksatacak özellik taşıyamaz.
IV. BÖLÜM
ÇALIŞMA BİRİMLERİNİN TEŞKİLATI VE GÖREV TANIMLARI
1. KISIM
Denetleme Dairesi Başkanlığı (DEDA)
Genel Görev Tanımı
Denetleme Dairesi, menkul kıymetleri halka arz olunan anonim ortaklıklar ile sermaye piyasasındaki yardımcı kuruluşların Sermaye Piyasası Kurumundan doğan işlem ve hesaplarının Kurul adına denetlenmesiyle yükümlüdür.
Kuruluş
Denetleme Dairesi, yönetim ve hizmet bakımından Daire Bakanına bağlı bir merkez denetim grubu ile Kurul'ca gerekli görülen yerlerde açılacak bölge denetim gruplarından meydana gelir.
Denetleme grupları, bir grup başkanının yönetiminde, yeter sayıda S.P. başdenetçisi, S.P. denetçisi ve S.P. denetçi yardımcısından oluşur.
Her denetleme grubunun emrinde bir büro bulunur.
S.P. Denetçilerinin Görevleri
S.P. Denetçileri ve yetkili denetçi yardımcıları, Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi kuruluşların işlem ve hesaplarını kanuna, işletme amaç ve ilkelerine uygunluk bakımından inceleyerek düzenleyecekleri raporları Denetleme Dairesi Başkanlığına verirler.
Grup Büroları
Denetim grubu bulunan yerlerde, grubun hesap, yazı, kayıt, dosya, kitaplık, istatistik ve benzeri işlerini yürütmek üzere Daire Başkanına bağlı birer büro bulunur.
Büro işleri, Daire Merkez Bürosunda Kalem Müdürü, bölge bürolarında Büro Şeflerinin yönetiminde yürütülür.
Bölge büroları Daire Merkez Bürosundan sayılır ve Merkez Bürosu ile işbirliği halinde çalışırlar.
Bürolarda hizmetin gerektirdiği sayıda büro personeli bulunur.
2. KISIM
İnceleme, Değerlendirme ve İzleme Dairesi Başkanlığı (İDİD)
Genel Görev Tanımı
İnceleme, Değerlendirme ve İzleme Dairesi, menkul kıymetleri halka arzolunan anonim ortaklıklar ile sermaye piyasasındaki yardımcı kuruluşların Sermaye Piyasası Kanunu'na ilişkin başvurularını inceleyip sonuçlandırmak, sermaye piyasasındaki kuruluşları, menkul değerleri ve bunlara ilişkin işlemleri, ilân ve reklamları izlemekle yükümlüdür.
Kuruluş
İnceleme, Değerlendirme ve İzleme Dairesi, yönetim ve hizmet bakımından Daire Başkanına bağlı olarak merkezde çalışan S.P. uzman grupları ile S.P. İzleme Müdürlüğü ve Daire Kalem Müdürlüğünden meydana gelir.
«Menkul Kıymetler» ve «Aracı Kuruluşlar» uzman grupları, birer grup başkasının yönetiminde yeter sayıda S.P. başuzmanı, S.P. uzmanı ve S.P. uzman yardımcısından oluşurlar.
S.P. Uzmanlarının Görevleri
S.P. Uzmanları ve yetkili uzman yardımcıları, Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi kuruluşların anılan Kanun’un uygulanmasına ilişkin başvurularım inceleyip sonuçlandırmak, bu konuda alınacak Kurul kararlarının, raportörlüğünü yaparak, dayanak ve gerekçelerini oluşturmak ve bu Yönetmeliğin 91 inci maddesinde meslek personeli için genel olarak öngörülen görevleri yerine getirmekle yükümlüdürler.
S.P. İzleme Müdürlüğü
SP. İzleme Müdürlüğü, menkul kıymetler ve yardımcı kuruluşlarla ilgili olarak, yazılı, sözlü veya resimli şekilde, her türlü yoldan halka yapılan, reklam, ilan ve çağırılan izleyerek; gerçeğe uymayan, abartılmış veya yanıltıcı bilgileri içeren, halka arz izninin resmi bir teminat olarak yorumlanmasına yol atabilecek açık ve dolaylı ifadeler taşıyan, ilân ve açıklamaları; yardımcı kuruluş niteliği taşımadığı halde, buna ilişkin faaliyetlerde bulunan, ticaret unvanlarında veya ilân ve reklamlarında bu tür faaliyetlerde bulundukları intibaını yaratacak kelime ve deyimleri kullanan kişi ve kuruluşları saptayarak Kurul Başkanlığı’na bildirmekle yükümlüdür.
9-P. İzleme Müdürlüğünde, bir Müdürün yönetiminde yeter sayıda personel görevlendirilir.
Kalem Müdürlüğü
Dairenin yazı, kayıt, dosya ve diğer büro hizmetlerini yürütmekle görevli olup, bir Kalem Müdürünün yönetiminde yeter sayıda büro personelinden oluşur.
3. KISIM
Araştırma, Geliştirme Dairesi Başkanlığı (AGD)
Genel Görev Tanımı
Araştırma ve Geliştirme Dairesi, Kurul’un görev ve yetki alanına giren araştırma ve geliştirme çalışmalarını yapmak; gerekli bilgi, döküman ve istatistikleri toplamak ve değerlendirmek; Kurul’un istatistik, organizasyon ve koordinasyon çalışmalarını, enformasyon, yayım ve kitaplık işlerini yürütmek görevleriyle yükümlüdür.
