EN
TR
MAHKEMESİ :Sulh ... Mahkemesi
Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı menfi tespit davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, icra takibi nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalıya ait dubleks konutun çocuk zeka geliştirme merkezi olarak kiralandığını, davalı kiraya verenin ... .... ....İcra Müdürlüğü'nün 2009/22740 esas sayılı dosyası ile 2009 yılı Eylül ayı için ....150,00 TL, eksik ödenen 2009 yılı Ekim ve Kasım ayları için 750,00 şer TL ile kira sözleşmesi gereğince mucceliyet kespeden 2009 yılı Aralık, 2010 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos aylarına ait toplam ....000,00 TL kira alacağının tahsilini talep ettiğini,süresinde itiraz edilmesi üzerine açılan itirazın kaldırılması ve tahliye davasında mahkemece verilen tahliye kararı nedeniyle kiralanan taşınmaza ait anahtarların 01/07/2010 tarihinde icra takip dosyasına teslim edildiğini ve icra dosyasına ....200,00 TL ödeme yapıldığın belirterek anahtar teslim tarihinden sonraki aylara ait 2010 yılı Temmuz ve Ağustos aylarına ait borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili; davalının temerrütü nedeniyle kiralanan taşınmazın mahkeme kararıyla tahliye edildiğini ,tahliyede davacının kusurunun bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, kiralanana ait anahtarların 01/07/2010 tarihinde icra dosyasına teslim edildiği , temerrüt nedeni ile tahliyeye karar verilmiş olması nedeni ile erken tahliyenin söz konusu olmayacağı bu nedenle Temmuz ayından ... gün Ağustos ayının tamamından ise kira borcu oluşmayacağı böylece davacının ... ....... .... İcra Müdürlüğü'nün 2009/22740 esas sayılı dosyası nedeni ile ....368,33 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Taraflar arasında akdedilen 01/09/2008 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi ile dava konusu taşınmazın çocuk zeka geliştirme merkezi olarak kullanılmak üzere davacı ...'e kiraya verildiği, 01/09/2009 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli kira sözleşmesi ile aylık kira bedelinin ....150,00 TL olarak belirlendiği hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin ....maddesinde; kiracının kiralananı boşlatmak istediği takdirde en az bir ay evvelinden mal sahibine ulaşacak şekilde bildirmeyi taahhüt ettiği, .... maddesinde; Aynı dönem içerisinde kira bedelinin iki ay arka arkaya ödenmemesi halinde ödenmeyen aydan itibaren kontrat süresi sonuna kadar olan kira bedellerinin muacceliyet kespedeceği kararlaştırılmıştır. Davacı alacaklı, .../.../2009 tarihinde başlattığı tahliye talepli icra takibi ile 2009 yılı Eylül ayı için ....150,00 TL, eksik ödenen 2009 yılı Ekim ve Kasım
ayları için 750,00 şer TL ile kira sözleşmesi gereğince mucceliyet kespeden 2009 yılı Aralık, 2010 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos aylarına ait toplam ....000,00 TL kira alacağının tahsilini talep etmiş, süresinde borca itiraz edilmesi üzerine açılan itirazın kaldırılması ve tahliye davasında ... ........ .... İcra ... Mahkemesinin 2010/86 esas -2010/562 karar sayılı dosyası ile .../06/2010 tarihinde itirazın kaldırılması ile kiralananın tahliyesine, icra dosyasına yapılan ....200,00 TL ödemenin icra müdürlüğünce dikkate alınmasına karar verilmiştir. Kiracı 01/07/2010 tarihinde anahtarları icra müdürlüğüne teslim etmiş, anahtarların dosyaya teslim edildiğine dair ihtarname kiraya verene tebliğ edilmemiş, kiraya verence anahtarlar .../07/2010 tarihinde teslim alınmıştır. Davacı kiracı gerçek kişi olup kiralanan taşınmazı işyeri amaçlı kullanmak üzere kiralamıştır. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanun'unun kiracı aleyhine düzenleme yasağı başlıklı 346.maddesinde; kiracıya kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemeyeceği, özellikle kira bedelinin zamanında ödenmemesi halinde ... koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmaların geçersiz olduğu, 6101 Sayılı Türk Borçlar Kanun'unun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun'un Geçmişe Etkili Olma başlıklı ....maddesinde; Türk Borçlar Kanun'unun kamu düzenine ve genel ahlaka ilişkin kurallarının gerçekleştikleri tarihe bakılmaksızın bütün fiil ve işlemlere uygulanacağı, aynı kanunun görülmekte olan davalara ilişkin uygulama başlıklı ....maddesinde de; Türk Borçlar Kanun'unun kamu düzenine ve genel ahlaka ilişkin kuralları ile geçici ödemelere ilişkin 76'ncı, faize ilişkin 88'inci, temerrüt faizine ilişkin 120'nci ve aşırı ifa güçlüğüne ilişkin 138'inci maddesinin görülmekte olan davalara da uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Kiracıyı koruma amacıyla getirilen TBK.nun 346. maddesindeki bu yasal düzenlemenin kamu düzenine ilişkin olduğu kuşkusuzdur. Bununla birlikte 6217 Sayılı Yasa'nın geçici .... maddesinde değişiklik yapan 6353 Sayılı Yasa'nın 53. maddesine göre; Kiracının Türk Ticaret Kanunun'da tacir olarak sayılan kişiler ile özel ... ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanun'unun 323, 325, 331, 340, 343, 344, 346 ve 354'ncü maddelerinin 01.07.2012 tarihinden itibaren ... yıl süreyle uygulanamayacağı, bu halde kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümlerinin tatbik olunacağı da öngörülmüştür.
6102 Sayılı TTK.nun ....maddesine "bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir. Bir ticari işletmeyi kurup açtığını, sirküler, gazete, radyo, televizyon ve diğer ilan araçlarıyla hakla bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline tescil ettirerek durumu ilan etmiş olan kimse, fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır. Anılan Yasanın ....maddesinde "Ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmedir. Ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak kararnamede gösterilir." ....maddesinde de "İster gezici olsun ister bir dükkanda veya sokağın belirli yerlerinde sabit bulunsun, ekonomik faaliyeti sermayesinden fazla bedeni çalışmasına dayanan ve geliri ....maddenin ....fıkrası uyarınca çıkarılacak kararnamede gösterilen sınırı aşmayan ve sanat veya ticaretle uğraşan kişi esnaftır." düzenlemesi bulunmaktadır. Bir kimsenin Vergi Usul Kanunu'na göre esnaf sayılması, TTK yönünden de esnaf kabul edilmesini gerektirmez. Ticaret Siciline ya da Oda'ya kayıtlı olmamak da tacir olmamanın kesin bir kanıtı olmadığı gibi, vergi mükellefi olup olmamak da tacir ve esnaf ayrımında kesin bir ölçüt olarak kabul edilemez.
Bu durumda mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda araştırma yapılması, davalının tacir olup olmadığının tespit edilmesi ve sonucuna göre yeni yasal düzenleme karşısında kira sözleşmesindeki muacceliyet şartının uygulanıp
uygulanmayacağının değerlendirilmesi gerekmektedir. Öte yandan İcra Mahkemesince verilen tahliye kararına kendi kusuru ile sebep vermiş olan davacı kiracı erken tahliye nedeniyle anahtar teslim tarihinden itibaren makul süre kadar kira bedelinden sorumludur. Mahkemece anılan hususlar dikkate alınmadan eksik araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Hüküm bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici ....madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA ve istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 03/.../2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.